Post według św. Hildegardy – zasady i wskazówki

Dodano: 24 mar 2021

Post w oparciu o wskazania św. Hildegardy z Bingen służy duszy i ciału. Nie jest celem samym w sobie, a formą pokuty, duchowego odnowienia i wzmocnienia. Do dobrowolnego podjęcia postu zachęcamy szczególnie teraz, w ostatnich dniach Wielkiego Postu.

Właściwości i zalety postu według św. Hildegardy

Odpowiednio przeprowadzony post oczyszcza organizm – uwalnia go z trucizn i złogów, poprawia procesy trawienne, mobilizuje i regeneruje organizm – jednocześnie uwalniając od niepotrzebnych obciążeń duszę. Post prowadzi do przemiany. Jego sensem jest duchowe nawrócenie człowieka. Wiele osób decyduje się też na post ze względów zdrowotnych lub dlatego, by zrzucić zbędne kilogramy.

W czasie postu codzienna praca przemiany materii staje się oszczędniejsza, a niezużytkowana energia może być wykorzystana do regeneracji organizmu. A kiedy odciążone jest ciało, odpoczywa również dusza – myśli, uczucia, emocje stają się klarowniejsze.

dr Alfreda Walkowska, Powrót do harmonii

Warunki dobrego i skutecznego postu

Jak dobrze pościć? Warto pamiętać o kilku wskazówkach:

  • stale poszukiwać właściwej miary (konieczna jest, aby dobrać odpowiedni dla siebie rodzaj postu),
  • zachowywać umiar (jedna z szczególnie umiłowanych cnót przez Hildegardę),
  • działać wedle ustalonego przez siebie porządku – odpowiedzialnie, regularnie, konsekwentnie,
  • mieć w sobie chęć nawrócenia,
  • decyzję o poście podjąć dobrowolnie.

Czy w duchu Hildegardy można pościć samodzielnie?

Z porad mniszki możemy korzystać także samodzielnie, ale zawsze wedle określonego porządku. Konieczne jest opieranie się na literaturze. Doskonałym przewodnikiem jest tu książka dr Alfredy Walkowskiej „Powrót do harmonii”. Na pewno zanim zdecydujemy się na post, warto przyjrzeć się, jaki jest stan naszego zdrowia, by w razie potrzeby skonsultować się z lekarzem. Jeśli nie znamy sposobu odżywiania według świętej, to na sam początek zamiast wchodzić w post, lepiej zapoznać się z Hildegardowym programem zdrowia opierającym się o sześć tzw. złotych reguł życia. Najpierw bowiem dobrze jest wprowadzić nowe elementy do diety, by potem wejść w post. Rozpoczynając samodzielnie poszczenie, najbezpieczniej jest zacząć od diety orkiszowo-owocowo-warzywnej. Post ścisły proponujemy jedynie uczestnikom rekolekcji, gdyż ta forma poszczenia wymaga specjalistycznego prowadzenia.

Na czas Wielkiego Postu proponujemy w pierwszej kolejności przyjrzeć się swojemu odżywianiu, popracować nad nawykami żywieniowymi, zrezygnować z używek, spróbować wprowadzić nowe elementy diety św. Hildegardy. Więcej o tym w książce „Hildegardowa kuchnia polska”. Polecamy też z naszej strony przepis na postną zupę, którą można wprowadzić do codziennego jadłospisu.

Post hildegardowy – czy dla każdego?

Hildegarda przestrzega przed „nierozumnymi postami”. W każdy post, również hildegardowy, powinno się wchodzić z rozwagą, aby nie przyniósł on człowiekowi szkody, a mógł mu służyć i nieść dobre owoce. W rekolekcjach z postem według św. Hildegardy mogą wziąć udział osoby dorosłe, którym pozwala na to zdrowie i które pragną doświadczyć duchowej jedności modlitwy i postu. Wśród przeciwwskazań można wymienić przeciwwskazania fizyczne, jak i psychiczne.

Do fizycznych przeciwwskazań zaliczamy:

  • nerwicę, chorobę psychiczną,
  • ostre infekcje,
  • wyniszczenie organizmu na skutek nowotworu,
  • gruźlicę,
  • ogólny bardzo słaby stan zdrowia.

Przeciwwskazaniami duchownymi są:

  • pycha,
  • nieumiarkowanie w jedzeniu i w piciu,
  • melancholia i ból istnienia (Weltschmerz)
  • zbytnie umiłowanie świata,
  • niestałość.

Post wymaga od uczestników rekolekcji dodatkowego przygotowania. Przed przystąpieniem do postu, uczestnicy proszeni są o:

  • kontakt z lekarzem – w celu ustalenia, czy można wziąć udział w poście,
  • podanie informacji o ew. chorobach,
  • zabranie ze sobą leków zalecanych przez lekarza,
  • przygotowanie swojego organizmu do czasu poszczenia – najlepiej na 2-3 dni przed rekolekcjami zastosować dietę wprowadzającą: zjadać dużo jabłek (szczególnie pieczonych i gotowanych), do posiłków wprowadzać orkisz, ograniczyć spożycie białka zwierzęcego (mięso, ryby, jaja, sery, przetwory mleczne), zrezygnować z używek, wypijać 2-3 litrów płynów (najkorzystniejsze są herbata koperkowa i kawa orkiszowa),
  • zaopatrzenie się w odpowiednie akcesoria, np. w wygodny strój sportowy, termofor, termos.

Jak wyglądają rekolekcje z postem według św. Hildegardy?

Polskie Centrum św. Hildegardy ® kilka razy w roku organizuje rekolekcje z postem według św. Hildegardy w miejscach, które służą wyciszeniu i kontemplacji Bożego Słowa (Tyniec, Szklarska Poręba, Zmyślona Parzynowska). Posty prowadzone są zawsze w ramach zjazdów rekolekcyjnych, gdyż dopiero zanurzając post w modlitwę, w pełni możemy czerpać z tego czasu. Wydarzeniom przewodniczy dr Alfreda Walkowska oraz wybrany kapłan – w zależności od miejsca zjazdu.

Na początku rekolekcji dobierany jest indywidualnie dla każdego uczestnika rodzaj postu – stosownie do stanu zdrowia i preferencji danej osoby. Uczestnicy zostają przygotowani do postu, przeprowadzeni przez niego i we właściwy sposób z niego wyprowadzeni. Dodatkowo przez cały pobyt mogą liczyć na wsparcie i prowadzenie duchowe.

Masz oczy do patrzenia, uszy do słuchania, serce do myślenia, ręce do pracy, i stopy do chodzenia, tak więc z twoim ciałem możesz podnieść się i położyć, zasnąć i wstać, jeść i pościć. Zatem Bóg cię stworzył. Dlatego przeciwstaw się pragnieniom twego ciała, a Bóg ci pomoże.

św. Hildegarda, Scivias. Poznaj drogi Pana I

Ogólny program rekolekcji przedstawia się następująco:

  • dieta postna — podstawę tworzy orkisz, wywary warzywne, owocowe, herbaty ziołowe, napoje, przyprawy według receptur św. Hildegardy; podczas postu uczestnicy mają okazję pod okiem specjalistki dr Alfredy Walkowskiej wejść w post ścisły,
  • codzienne wykłady z zakresu nauki św. Hildegardy z Bingen,
  • poszukiwanie harmonii ducha — codzienna Msza św., konferencja kapłana, refleksje o życiu chrześcijańskim, możliwość spowiedzi św., inne formy modlitwy,
  • czas dla siebie, na ruch, spacery, zażywanie świeżego powietrza, codzienną poranną gimnastykę.
  • Dr Alfreda Walkowska z uczestniczką rekolekcji.
  • Rekolekcjoniści w Opactwie benedyktynów w Tyńcu.

Formy postu

Św. Hildegarda wyróżnia trzy formy postu. Ogólne reguły postępowania zostały szczegółowo opisane w książce „Powrót do harmonii” oraz w „Hildegardowej kuchni polskiej”. W książkach znaleźć można m.in. wprowadzenie do postu, niezbędne elementy diety, przykładowe plany odżywiania, porady, jak sobie radzić w przypadku kryzysów postnych. Poniżej jedynie ogólna charakterystyka postów:

  1. Dieta orkiszowo-owocowo-warzywna
    – najlżejsza forma postu
    – polega na wyłączeniu z diety białka zwierzęcego, produktów mlecznych i tłuszczów
    – dieta szczególnie dobra w okresie kiedy mamy dużo naturalnych owoców i warzyw
    – czas trwania: 4-6 tygodni

  2. Dieta orkiszowa redukująca
    – jest to po prostu odżywianie się zgodnie z zasadami św. Hildegardy, przy czym co drugi dzień wprowadza się dzień redukujący, podczas którego spożywa się tylko wskazane produkty; tzw. post z chlebem orkiszowym
    – czas trwania: do 6 miesięcy

  3. Post ścisły
    – post oparty na płynach i wywarach 
    – podczas postu wypija się 2-3 litrów płynów dziennie: duże ilości herbaty koperkowej, kawy orkiszowej oraz herbat ziołowych, np. szałwii, pokrzywy, dodatkowo wprowadza się postną zupę, soki owocowe i warzywne z dodatkiem herbaty koperkowej lub herbaty z róży
    – czas trwania: 6-10 dni
    – forma postu, którą proponujemy uczestnikom rekolekcji z postem
    UWAGA: Post ścisły zaleca się prowadzić w grupie pod fachową opieką terapeuty medycyny Hildegardy.

Co roku w Polsce wzrasta zainteresowanie postami hildegardowymi. Posty hildegardowe oczyszczają i wzmacniają ciało, i czynią człowieka silniejszym – również w sferze ducha. Bardzo ważne jest odpowiedzialne podejście do postu, zwłaszcza jeżeli nie prowadzimy go pod okiem specjalisty, a samodzielnie. W latach 2020-2021 ze względu na sytuację epidemiczną niektóre zjazdy musiały zostać odwołane lub odbyły się w ograniczonym gronie. Wiemy, że to może skłaniać Państwa do częstszego podejmowania postu na własną rękę. Prosimy jednak o rozważne działania i sięganie do sprawdzonej literatury. 

Życzymy Państwu dużo zdrowia, umiejętności dbania o zdrowie psychiczne i duchowe oraz umiaru we wszystkich sferach życia. Niech szczególnie nadchodzący Wielki Tydzień będzie dla Państwa wyjątkowym czasem odkrywania Boga.

Więcej podpowiedzi i informacji można znaleźć:
– w książce Alfredy Walkowskiej „Powrót do harmonii. Program zdrowia według św. Hildegardy z Bingen”
– w książce Alfredy Walkowskiej oraz jej córek Katarzyny i Lidii Walkowskich „Hildegardowa kuchnia polska” – tam prawie sto pierwszych stron książki zostało poświęcone Hildegardowej szkole odżywiania; w książce znaleźć można smaczne przepisy, opis zamienników problematycznych produktów czy wskazówki dotyczące zasad spożywania posiłków,
– w kwartalniku „Hildegarda” – w nim świadectwa, refleksje z rekolekcji i daty wydarzeń,
– na stronie Hildegarda.pl – na naszej głównej podajemy najbliższe daty rekolekcji – lub na stronach ośrodków rekolekcyjnych.